Güvenli Şehir Tahran Gezi Rehberi

Tebriz seyahatimizin ardından otogara hareket ediyoruz. Kişi başı 6 bin tümen ödeyerek Tahran’a otobüsle hareket ediyoruz. Tahran otogarında otobüsten iner inmez bizleri taksici ordusu karşılıyor. Taksicilerin içinden genç olan dikkatimizi çekiyor.

Humeyni’nin Anıt Mezarı, Tahran, İran

Diğerlerinin verdiği fiyatın yüksek olduğunu kendisinin bize yardımcı olacağını söylüyor. Tebrizli Azeri Türkü olan Emir’e güvenip bavullarımızı aracına yüklüyor ve Tahran gezimize başlıyoruz. Tahran gezimizde bize Emir rehberlik edecek. Günlük yaklaşık 40 bin tümene istediğimiz her yeri gezdirecek, rehberlik edecek, kısacası tüm gününü bize ayıracak.

İran İslam Cumhuriyetinin başkenti ve en büyük şehri olan Tahran, hareketli ve kalabalık ve havası bir o kadar kirli bir şehir. Yüksekçe bir yerde şehri seyrettiğinizde sanki şehrin üzerinde bir sis bulutu varmış izlenimi veriyor. Sanayileşmenin neticesinde çıkan zararlı gazlar Tahran’ın hava kalitesini oldukça düşürmüş. 75 milyona nüfusa sahip Tahran’ın sokakların genç nüfus oldukça fazla. Genç bayanların yüzde sekseninin burnu bandajlı dolaşıyor. Burun estetiği bayanlar arasında modaya dönüşmüş. Türkiye’ye burun estetiği için gelenler bile varmış. Bayanlar üzerindeki katı kurallar nedeniyle, bayanlar kendilerini tek özgür hissettikleri alanda, yani yüzleriyle kendilerini, güzelliklerini ifade etmek istediklerini düşünüyorum…

Büyük meydanları, görkemli sarayları, müzeleri ve fars kültürü sanatıyla ön plana çıkan Tahran’ın arka sokaklarında ki çarpık kentleşme göze çarpıyor. Merkezde çok katlı binaların yerini arka sokaklarda 2-3 katlı müstakil evler alıyor.

İran'da Sadaka Kutuları, Tahran

Sadaka Kutuları

Caddelerde zaman zaman sadaka kutularıyla karşılaşabilirsiniz. Dilenmenin yasak olduğu ülkede buralara bırakılan paralar, yetkililer tarafından bir fonda toplanıp ihtiyaç sahiplerine ulaştırılıyormuş. Eski model aracımızla Azadi (Özgürlük) Meydanı’na gitmek için Tahran’ın en işlek caddelerinde ilerlerken kimsenin trafik kurallarını umursamadığını fark ediyorum. Trafikte öncelik diye bir şey yok. Araç hareket halindeyken herkes el işaretiyle anlaşıyor. Hata yapan sürücü polisi görünce özür mahiyetinde sağ elini sol yanına götürüp başını eğiyor. Polis affedip geç diyor. Kısacası kuralsız karmakarışık bir trafiğin içinde kalıyoruz. Her an kaza tehlikesi geçirdiğimiz dakikalarda Türkiye’de ki trafik kurallarını özlüyorum.

Azadi Meydanı, Tahran, İran

Azadi Meydanı (Özgürlük Meydanı)

15 bin metre karelik geniş alanıyla İran ve Ortadoğu’nun en büyük meydanı olan Azadi Meydanı, Tahran’ın simgesi haline gelmiş. Özgürlük Meydanı Anlamını taşıyan Azadi Meydanı’nın eski adı Şehyad’nış. Bu meydan ve Azadi Kulesi 50.000metrekare ölçümüyle İsfahan’daki Nakş-ı Cihan Meydanı’ndan sonra İran’ın en büyük meydanıymış. Azadi Meydanı Muhammed Rıza Pehlevi döneminde Hüseyin Emanet adlı bir mimarın tarafından yapılmış.

Meydandaki Azadi Kulesi’nin yüksekliği 48 metre. Kulede İslam öncesi ve İslam sonrası İran mimari öğeleri kullanılmış. Azadi Anıtı, Tahran’ın batısında Tahran-Karaj özel otobanının başında yer alıyor. 50 bin metre karelik geniş biralan üzerine kurulmuş. Aynı zamanda anıtın içinde bir de müze yapılmış. Anıt Muhammed Rıza Pehlevi zamanında başkent sembolu olarak adlandırılmış. Anıtın tasarımı Mühendis Hoşnek Seyhun’a aitmiş.

Niavaran Sarayı, Tahran, İran

Şah Rıza Pehlevi’nin Niavaran Sarayı

Tahran’da sarayların bir arada bulunduğu bir kompleks olan Niyarevan’a hareket ediyoruz. Şah Rıza Pehlevi, içinde iki sarayı bulunduran Niyaveran saray kompleksinde tam 11 yılını geçirmiş. İran’ın son dönem mimarisini yansıtan saraylarda Türk hanedanı olan Kaçar şahlarının yaşadığı Sahipgeraniye ve Pehlevi hanedanına ev sahipliği yapan Niyarevan sarayı bulunuyor.

Şah Rıza Pehlevi’nin Niavaran Sarayı, Tahran, İran

Niyaveran bağlarının bulunduğu araziye inşa edilen Sahibgiraniye Sarayı, İran’da 1925’ekadar hüküm süren Kaçar Hanedanı’nın 4. Şahı Nasreddin Şah tarafından yazlık olarak kullanılmış. Niyaveran Kompleksi içinde yer alan daha genç Niyaveran Sarayı hem İran hem de modern mimariden izler taşıyor. Saray, İslam öncesi ve İslam sonrası sanatdanesinlenmiş…

Sarayın, 9 bin metrekarelik bir alana inşa edilmiş. Bu arazi Muhammed Rıza Pehlevi ve ailesinin özel yaşam alanıymış. Pehlevi, hükümdarlığının son 11 yılını burada geçirmiş. 3 kat olarak inşa edilmiş sarayın mobilyaları ve dekorasyonu Fransızlar tarafından yapılmış. Sarayın odalarında şah ailesine ait kıyafet, dekor eşyaları ve hediyeler bulunuyor. Rejim tarafından müzeye dönüştürülmüş Niyaveran kompleksi, İran'da Pehlevi dönemini tüm ihtişamıyla günümüzde de yaşatıyor.

Niavaran Sarayı ve Humeyni’nin Anıt Mezarı birbirine zıt iki politik mekan. Şiî Lider Ruhullah Musavi Humeyni, Muhammed Rıza Pehlevi rejimine son verip İslam Cumhuriyetini kurduktan sonra on yıl boyunca İslam Devriminin rehberliğini de yapmış. Niavaran, şeriat gelmeden önceki son şahın yaşadığı saray. Devrim sonrası İslamcılar yıkmak istemiş fakat Humeyni ibretiçin Niavaran’ı korunmasını istemiş ve burası müzeye dönüştürülmüş.

Humeyni’nin Anıt Mezarı, Tahran, İran

Humeyni’nin Anıt Mezarı’nın inşaatı 1989’dan başlamış. 2milyar dolarlık bütçesine rağmen hala bitirilememiş. Yapıya çok fazla özen gösterildiği için henüz bitmemiş olsa gerek. 20km 2 bir alana kurulan komplekste teoloji okulu, kültür merkezi, konferans salonu ve alışveriş merkezi bulunuyor. Humeyni perverler her yıl ölüm yıl dönümünde buraya gelerek onu anıyormuş.

Tahran Kapalı Çarşı, İran

İstanbul Kapalı Çarşı’ya benzeyen Tahran çarşısının en büyük farkı turistlere değil, yerlilere hitap etmesi. İçerisinde ev tekstil ürünleri, mutfak malzemesi, ayna, pijama, iç giyim gibi bizim sosyete pazarlarında bulabileceğiniz şeyler satılıyor. Pazar 10 km’ye kadar uzuyor ve birçok kapısı bulunuyor.

Tehran Kapalı Pazarda kıyafetler, İran

Darakeh ve Darband

Tahran’ın bulanık havasından, şehrin kalabalığından kaçıp oksijen solumak isteyenlerin kaçış noktası Darakeh ve Darband. Tahran’ın sırtını yasladığı Elbruz dağlarının eteklerindeki koruluk alanda şelalelerin arasından geçerek yürüyüş yaparak zirveye ulaşıyoruz. Burada şelalenin dinlendirici su sesiyle birlikte bir şeyler yiyip çayımızı içiyor, dinleniyoruz. İran’ın hafta sonu olan Perşembe akşamı ve Cuma günleri burası çok yoğun oluyormuş. Aşağılara doğru birçok çay bahçesi benzeri mekanlar bulunuyor.

Zorhane (ZURKHANEH) Sporu, İran

İran'ın geleneksel sporu Zorhane (ZURKHANEH)

Rehberimiz Emir bizleri bir apartmanın bodrum katındaki bir spor salonuna götürüyor. Burada ülkemizde çok tanınmayan, 3 bin yıllık geçmişe dayanan, bir dönem osmanlı padişahlarının da yaptığı, İran menşeli zorhane sporu yapılıyormuş. Zorhane, 30-40 kg'lık aletlerle ve müzik eşliğinde pehlivanların çeşitli hareketler yaptığı bir spor diyebiliriz.

Tahran gezimizin sonuna geliyoruz. Rehberimiz Emir’e anlaştığımız ücreti verdiğimizde kabul etmiyor. “Misafirsiniz, misafirden para alınmaz” diyor utanarak. Hak ettiği ücreti zorla veriyoruz. Tahran tren istasyonundan İsfehan’a hareket ediyoruz.